Trong suốt chặng đường chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi, tái cơ cấu trong sản xuất nông nghiệp, chuyển đổi số, đội ngũ cán bộ khoa học kỹ thuật (KHKT) khuyến nông Hà Tĩnh là lực lượng đi đầu chuyển giao thành công nhiều chương trình Khoa học và Công nghệ (KH&CN) trong sản xuất nông nghiệp xanh.
Khuyến nông - động lực thúc đẩy ngành nông nghiệp phát triển
Theo chia sẻ của Giám đốc Trung tâm Khuyên nông Hà Tĩnh Nguyễn Văn Trí, khuyến nông là khuyến khích nông dân làm nông nghiệp tiên tiến, hiệu quả góp phần thực hiện thành công tái cơ cấu nông nghiệp, xây dựng chương trình Mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới.
Vì thế, khuyến nông luôn lặn lội, bám sát đồng ruộng dù mưa hay nắng để cùng đồng hành, hỗ trợ bà con nông dân trong việc ứng dụng các tiến bộ KHKT tiên tiến, các quy trình sản xuất đạt tiêu chuẩn GlobalGAP, VietGAP, hữu cơ tạo ra những sản phẩm sạch, đảm bảo an toàn thực phẩm và bảo vệ môi trường bền vững, định hướng cho bà con sản xuất những sản phẩm đạt tiêu chuẩn, phù hợp với nhu cầu thị trường, theo chuỗi giá trị gắn với xây dựng thương hiệu và kết nối thị trường tiêu thụ.
"Làm cán bộ khuyến nông phải luôn say mê với nghề, thấu hiểu và mang đến cho người dân những thứ họ cần; cùng ăn, cùng nghĩ, cùng làm với dân để nâng cao giá trị từng sản phẩm nông - lâm - thủy sản, vẽ nên những bức tranh nông nghiệp tổng thể cho tỉnh nhà, cho mọi miền quê hương ngày một tươi sáng hơn", ông Nguyễn Văn Trí chia sẻ.
Lứa cá Diêu Hồng đầu tiên thu hoạch ở hồ Ngàn Trươi, Cầm Trang, huyện Vũ Quang
Cũng theo Giám đốc Nguyễn Văn Trí, khởi nguồn cho những ý tưởng, các mô hình thành công đó là nhờ các bộ phận chuyên môn cập nhật nhanh các số liệu thông tin về các chủ trương, chính sách, định hướng và chỉ đạo sản xuất của các cấp từ Trung ương, đến tỉnh,huyện, xã, đồng thời tiếp cận kịp thời các đề tài khoa học công nghệ mới vào sản xuất.
Vì vậy, thời gian qua Trung tâm Khuyến nông Hà Tĩnh đã đẩy mạnh các hoạt động thông tin tuyên truyền và chuyển giao tiến bộ kỹ thuật khuyến nông với các hình thức phong phú, đa dạng. Mỗi năm Trung tâm phối hợp với Đài PT-TH tỉnh xây dựng và phát sóng được hàng trăm chuyên đề, chuyên mục nông nghiệp, nông dân, nông thôn, như chương trình thời tiết nông vụ, nông nghiệp nông thôn…, mới nhất là phối hợp với Đài PT-TH tỉnh và các đơn vị thuộc Sở Nông nghiệp và PTNT phát sóng chương trình “Đồng hành với nhà nông” vào chủ nhật hàng tuần.
Mỗi năm, Trung tâm phát hành hàng nghìn tờ tin Khuyến nông,tờ gấp kỹ thuật và hàng trăm phóng sự. Ngoài ra, Website Trung tâm Khuyến nông Hà Tĩnh đã phối hợp với Báo Hà Tĩnh, các báo chí Trung ương đóng trên địa phương và các website của Sở Nông nghiệp và PTNT, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia... để đăng tải đều đặn các tin bài về sản xuất nông nghiệp.
Bên cạnh đó, mỗi năm Trung tâm cũng đã tổ chức nhiều cuộc hội nghị, hội thảo, diễn đàn Khuyến nông @Nông nghiệp... để thu hút được nhiều sự theo dõi, từ đó giúp người dân dễ hiểu, học tập và làm theo hướng dẫn của cán bộ khuyến nông - những người đã luôn tìm tòi, đổi mới, sáng tạo với nhiều hình thức nghe, nói, nhìn, đọc và phản hồi. Qua đó, người dân trên toàn tỉnh đã biết được các thông tin về chủ trương, chính sách, định hướng phát triển và học tập được nhiều mô hình, cách làm hay, được tư vấn các kiến thức khoa học kỹ thuật trực tiếp để áp dụng vào sản xuất.
Khoa học kỹ thuật là then chốt
Cách mạng khoa học kỹ thuật là then chốt, đó là khẳng định dứt khoát của Đảng tại Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần III năm 1960, mãi mãi có giá trị đối với mọi lĩnh vực hoạt động, trong đó có nông nghiệp; khoa học kỹ thuật chính là động lực thúc đẩy phát triển sản xuất. Quán triệt sâu sắc quan điểm đó, hàng năm Trung tâm Khuyến nông Hà Tĩnh dưới sự chỉ đạo của tỉnh, của ngành nông nghiệp đã xây dựng các mô hình nghiên cứu, ứng dụng sâu rộng các tiến bộ KHKT vào tất cả các lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi, thủy hải sản, lâm nghiệp và đã gặt hái được những thành tựu đáng khích lệ, được người nông dân ghi nhận, đánh giá thực chất.
Một trong những kết quả nổi bật đó là kết quả phát triển cây ăn quả có múi. Hà Tĩnh hiện có trên 12.000 ha cây ăn quả với doanh thu ước đạt trên 2.000 tỷ đồng/năm. Là cây trồng chủ lực của tỉnh, nhiều năm qua, cán bộ khuyến nông đã lăn lộn cùng các chuyên gia, các cơ quan bộ môn và đặc biệt là người dân xây dựng nên những vùng sản xuất tập trung, năng suất cao, chất lượng đồng nhất.
Là một sản phẩm nông nghiệp đặc sản, đặc hữu của tỉnh, nhưng suốt nhiều năm, bưởi Phúc Trạch không ra hoa, đậu quả, một số người dân đã chặt hạ cây bưởi để trồng cây gió trầm và một số cây trồng kinh tế khác. Để kịp thời khôi phục và bảo tồn cứu lấy cây bưởi Phúc Trạch, Trung tâm Khuyến nông tỉnh đã phối hợp với Viện Nghiên cứu Rau quả đến từng nhà tìm hiểu nguyên nhân và hướng dẫn bà con thực hiện các biện pháp khắc phục.
Nhờ đó, từ năm 2012 đến nay các vườn bưởi đã được khắc phục tình trạng suy thoái, trở lại ra hoa kết quả, đậu quả ổn định dần. Thế nhưng năm 2016, những trận lũ lịch sử liên tiếp dội xuống đã làm vùi lấp nhiều vùng cây ăn quả, trong đó chủ yếu là các vườn bưởi Phúc Trạch. Mỗi lần như thế lực lượng khuyến nông lại có mặt kịp thời quần xắn gối, cùng cán bộ địa phương lội xuống từng mảnh vườn, bới từng gốc cây hướng dẫn người dân rũ bùn cho cây đứng dậy, chăm sóc, khôi phục lại vườn cây sau lũ.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đặng Ngọc Sơn trao đổi kinh nghiệm chuyển giao công nghệ với cán bộ khuyến nông.
Đến công nghệ tưới tiên tiến, Trung tâm Khuyến nông cũng đã chuyển giao thành công công nghệ tưới tiên tiến theo quy trình kỹ thuật thâm canh đạt tiêu chuẩn GlobalGAP, VietGAP, hữu cơ, phương pháp thụ phấn bổ sung, bao quả trên diện rộng. Bình tuyển cây đầu dòng như cam chanh, cam Bù, bưởi Phúc Trạch nhằm bảo tồn quỹ gen và sản xuất cây giống chất lượng cao.
Đặc biệt năm 2021, Khuyến nông Hà Tĩnh đã đến từng hộ gia đình để thực hiện chuyển đổi số cho các hộ dân trồng cây ăn quả có múi trên địa bàn toàn tỉnh. Hỗ trợ người dân tiếp cận với công nghệ số trong công tác quảng bá, tiêu thụ sản phẩm nhằm nâng cao giá trị thương hiệu, nâng cao thu nhập cho người dân.
Minh bạch thông tin sản phẩm trên cổng thông tin điện tử và kết nối tiêu thụ thông qua các sàn thương mại điện tử. Phải khẳng định rằng, nhờ chuyển đổi số, nên hầu hết các vườn bưởi Phúc Trạch, các vườn cam Chanh, cam Bù trong tỉnh đều được đưa lên sàn giao dịch điện tử thương mại, nên sản phẩm cam, bưởi Hà Tĩnh đều tiêu thụ một cách nhanh chóng, được mùa, được giá người dân hồ hởi, phấn khởi cảm ơn cán bộ khuyến nông tỉnh lắm lắm.
Những chương trình khuyến nông để đời
Rời những vườn cây trĩu quả, nơi in đậm dấu chân của đội ngũ cán bộ khoa học kỹ thuật khuyến nông, đến với những cánh đồng lúa trĩu bông, đậu, lạc, hoa màu bốn mùa xanh tốt. Ông Nguyễn Văn Thành nông dân xã Yên Hồ, Đức Thọ chia sẻ người nông dân ghi nhận sự đóng góp to lớn của cán bộ khuyên nông tỉnh đã chuyển giao, hướng dẫn cho nông dân sử dụng các giống lúa hợp với khí hậu, đất đai từng vùng trong mỗi địa phương nên năng suất, chất lượng lúa gạo được nâng tầm giá trị hàng hóa lên gấp nhiều lần so với trước đây, gạo ruộng rươi chúng tôi sản xuất ra không có mà bán, đời sống nông dân bây giờ no đủ có của ăn của để, nhiều gia đình đã giàu có lên rồi.
Có được kết quả như lời ghi nhận của nông dân là nhờ làm tốt công tác khảo nghiệm, tuyển chọn được nhiều giống lúa có triển vọng, thích ứng với điều kiện thời tiết, khí hậu, thổ nhưỡng đất đai, như: Nhị ưu 838, Thục Hưng số 6, Syn6, TH3-3, Bắc thơm 7, HT1, P6, RVT, BT09, BQ... đã góp phần cơ cấu lại bộ giống lúa chủ lực, theo hướng sử dụng giống ngắn ngày, có năng suất, chất lượng cao, giảm số lượng giống trên trà gieo cấy; diện tích lúa giống chất lượng cao, sản xuất hàng hóa. Hay những cánh đồng mẫu lớn, những ruộng lúa hữu cơ trồng trên ruộng rươi, nhưng mô hình lúa chất lượng cao đạt tiêu chuẩn VietGAP, hữu cơ theo chuỗi kép kín, những cánh đồng lạc, đậu trĩu quả… đều là kết tinh của khối óc và công sức của đội ngũ khoa học công nghệ khuyến nông.
Để chứng minh cho những việc làm thiết thực giúp nông dân ngày một giàu có, chúng tôi có chuyến thực tế với cán bộ khuyến nông tỉnh đến tham quan một số mô hình chuyển giao thành công, nổi bật như mô hình trồng rừng theo tiêu chuẩn FSC gỗ lớn ở liên hiệp HTX chứng chỉ rừng Tây Kim, Hương Sơn.
Giám đốc Trung tâm Khuyên nông tỉnh Nguyễn Văn Trí cho biết: Nhằm phát triển trồng rừng gỗ lớn, năm 2019 - 2021, Khuyến nông Hà Tĩnh đã xây dựng mô hình sử dụng giống keo nuôi cấy mô BV10, tỉa thưa, nhằm giãn cách mật độ tạo không gian để cây phát triển chiều cao, to. Chỉ sau hơn 2 năm trồng, toàn bộ rừng cây phát triển nhanh gấp đến 2,5-3 lần so với keo lai trồng theo mô hình đại trà. Ở đây, có những khu rừng bạt ngàn gỗ lớn cho thu nhập cả tỷ đồng/héc ta, trong đó có những cây gỗ tràm chẳng thua kém gì gỗ rừng lâu năm, có cây bán với giá trên 100 triệu đồng. Đi dưới rừng tràm gỗ lớn như đi giữa rừng gỗ nguyên sinh hàng chục năm được bảo vệ, phát triển.
Nói về lĩnh vực chăn nuôi trong những năm qua là sự tăng trưởng vượt bậc của nông dân Hà Tĩnh. Bởi Hà Tĩnh luôn quan tâm đến sự nghiệp phát triển chăn nuôi trang trại, chăn nuôi nông hộ. Vì thế, việc ứng dụng, chuyển giao nhanh các tiến bộ khoa học công nghệ vào chăn nuôi theo hướng nạc hóa đàn lợn, Zêbu hóa đàn bò, phát triển đàn hươu sao Hương Sơn cả về số lượng và chất lượng; sử dụng chế phẩm sinh học trong chăn nuôi, bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm, môi trường,… như đưa công nghệ đệm lót sinh học vào xử lý môi trường. Phát triển hình thức gia trại, trang trại công nghiệp, quy mô lớn, liên kết với doanh nghiệp; từng bước tổ chức lại chăn nuôi nông hộ theo hướng an toàn dịch bệnh. Áp dụng công nghệ thụ tinh nhân tạo, sử dụng tinh các giống bò chất lượng cao, như bò lai Sind, bò Brathman, BBB… nhằm cải tạo, nâng cao thể vóc đàn bò “cóc” và tạo đàn nái nền đủ tiêu chuẩn cho công tác lai tạo.
Bò 3B - “những đàn voi Ma mút giữa đời thường”
Đến tham quan mô hình bò 3B nuôi nhốt ở huyện Can Lộc, Thạch Hà. Tại thôn Thạnh Ngọc, xã Khánh Vĩnh Yên, chứng kiến cả đàn bò 3B 20 con cao lớn quá đầu người của hộ anh Võ Quốc Tuấn, trông đàn bò 3B như một đàn voi, tôi chợt nhớ lại năm còn là học sinh phổ thông tôi và chúng bạn chuyền tay nhau đọc nghiến ngấu chuyện về những đàn voi Ma mút khổng lồ, mà nhiều nhà khoa học trên thế giới nghiên cứu cho rằng, voi Ma mút với bộ lông đen, to béo khổng lồ từng ngự trị trên trái đất hơn nửa triệu năm trước, chúng sống khắp các vùng núi từ châu Âu, châu Á đến Bắc Mỹ.
Từ câu chuyện về voi Ma mút của núi rừng Bắc Mỹ, nay xuất hiện những chú bò B3 như tái hiện những chú voi Ma mút giữa đời thường trên mảnh đất Hà Tĩnh làm tôi càng cảm phục về công nghệ chuyển giao từ đội ngụ KHKT khuyến nông đối với nông dân.
Chủ trang trại Nguyễn Quốc Tuấn cho biết, năm 2016 sau khi tìm hiểu chủ trương về phát triển chăn nuôi bò 3B do Trung tâm Khuyến nông tỉnh chuyển giao, gia đình anh đã mạnh dạn đầu tư nuôi 20 con luân phiên, mỗi năm xuất bán từ 18-20 con, bình mỗi con cân nặng từ 7 đến 8 tạ, có những con nặng lên gần cả tấn, với giá bán theo đường xuất khẩu từ 75-80 triệu/con.
Bò 3B
Rời hộ chăn nuôi Nguyễn Quốc Tuấn, chúng tôi tìm đến hộ chăn nuôi Nguyễn Thị Túy cùng thôn, gia đình chị Túy cũng nuôi 20 con bò 3B. Theo chị Túy, trong chuồng có những con cân nặng lên đến trên 1 tấn, thương lái vào mua với giá 100 triệu rồi mà chưa ngã ngũ. Tôi hỏi giá được bao nhiêu thì bán, chị Túy nói, nếu được trên trăm mới bán. Theo chúng tôi tìm hiểu, mỗi năm hộ chị Túy xuất bán từ 20 con bò 3B như này, thu về trên dưới 2 tỷ đồng.
Trước lúc chia tay quê hương của “đàn voi Ma mút” giữa đời thường, một nông dân trong làng nói với chúng tôi, làng “bầy tui” nuôi bò 3B từ trước đến giờ thèm miếng thịt mà không được ăn, bởi cả con bò to lớn thế không ai dám mổ thịt, có mổ được thì khó bán hết thịt, giá cũng cao ngất ngưởng so với thịt bò thường, rốt cuộc "nuôi bò cho nước mô ăn chơ dân chúng tôi có lẽ mô mà được ăn".
Nói đến Hà Tĩnh, người ta nghĩ ngay đến nơi đây vùng sỏi đá khô cằn, gió Lào bỏng rát, rét thì cắt da thịt, nắng cháy cháy bỏng, lũ lụt cuồng phong có thể cuốn trôi hay nhấn chìm tất cả. Trên mảnh đất ấy con người và vạn vật phải chống chọi với thiên nhiên suốt năm tháng, đời này qua đời nọ. Vậy mà, hôm nay chúng ta được chứng kiến những vùng quê trù phú, an lành đầy quả ngọt, hoa thơm suốt 4 mùa.Có được thành công đó là nhờ sự quan tâm to lớn của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh, ngành Nông nghiệp và PTNT Hà Tĩnh, các địa phương và đặc biệt đội ngụ làm khoa học khuyên nông họ đã hi sinh, hiến dâng thầm lặng vì sự nghiệp phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn quê hương Cách mạng Hà Tĩnh hôm nay.
Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh Đặng Ngọc Sơn, khuyến nông là chiếc cầu nối người nông dân với khoa học, kỹ thuật sản xuất, canh tác tối ưu, mở ra cơ hội mới, tạo dựng giá trị bền vững cho nông nghiệp. Năm 2021, tổng giá trị sản xuất nông - lâm - thủy sản ước đạt trên 13.478 tỷ đồng, tăng 3,12% so với năm 2020; năng suất, sản lượng từng bước nâng lên, chất lượng được cải thiện theo hướng đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, cơ cấu cây trồng vật nuôi theo hướng tích cực, đặc biệt thực hiện chương trình chuyển đổi số vào nông nghiệp, vào cây ăn quả có múi, bước đầu đã thành công đối với nông dân. Để đạt được kết quả như trên là có sự đóng góp thầm lặng của đội ngũ cán bộ khuyến nông tỉnh trong nhiều năm qua.
Theo: Anh Bình/Baomoi.com |
