Mô hình nuôi cua biển 2 giai đoạn thích ứng tốt trước biến đổi khí hậu, nâng cao tỷ lệ sống, kiểm soát được dịch bệnh, tốc độ phát triển của cua nhanh hơn so với nuôi quảng canh thông thường.
Cua biển là đối tượng thủy sản giàu dinh dưỡng, có giá trị kinh tế cao. Ngoài khai thác ở tự nhiên, nhiều năm qua, trên những diện tích nuôi tôm kém hiệu quả người dân đã đưa cua biển vào nuôi nhưng chủ yếu nuôi bằng hình thức quảng canh, chịu ảnh hưởng nhiều của thời tiết nên đã bộc lộ nhiều hạn chế như tỷ lệ sống thấp, năng suất chất lượng cua thương phẩm không cao.
Trước thực trạng đó, Trung tâm Khuyến nông Hà Tĩnh đã triển khai mô Nuôi cua biển 2 giai đoạn thích ứng biến đổi khí hậu với mục tiêu giúp người dân tiếp cận kỹ thuật nuôi mới nâng cao năng suất, chất lượng và hiệu quả trong sản xuất.
Sau khi triển khai thành công mô hình vào năm 2023 tại xã Đỉnh Bàn (huyện Thạch Hà), năm 2024, Trung tâm tiếp tục triển khai tại xã Cương Gián (huyện Nghi Xuân) để từng bước nhân rộng mô hình ở nhiều địa phương trên toàn tỉnh. Mô hình được thực hiện tại hộ bà Tô Thị Hà thôn Song Long (xã Cương Gián). Số lượng cua giống được thả nuôi 21.000 con bằng cách nuôi 2 giai đoạn: giai đoạn 1, cua giống kích cở 0,5-1cm/con được thả nuôi với mật độ 30 con/m2 trên diện tích ao ương 700m2; sau hơn 1 tháng nuôi, cua đạt kích cở 2-2,5cm/con, tỷ lệ sống trên 50%, cua được chuyển sang ao nuôi thương phẩm giai đoạn 2 trên diện tích 10.000 m2.

Mô hình nuôi cua biển hai giai đoạn thích ứng biến đổi khí hậu tại xã Cương Gián, huyện Nghi Xuân.
Trong suốt quá trình nuôi, chủ mô hình đã thực hiện đúng quy trình kỹ thuật ương đến nuôi thương phẩm theo hướng dẫn của cán bộ kỹ thuật. Tuân thủ nghiêm túc quy tắc phòng bệnh tổng hợp để ngăn ngừa các mầm bệnh xuất hiện, quản lý tốt chất lượng nước và cách sử dụng thức ăn công nghiệp và thức ăn cá tạp cho cua ăn phù hợp với từng giai đoạn phát triển của cua nuôi. Theo đó, giai đoạn ương, cua được cho ăn hoàn toàn bằng thức ăn công nghiệp với hàm lượng đạm trên 35%, đến giai đoạn nuôi cua thương phẩm, giảm dần thức ăn công nghiệp và cho ăn chủ yếu thức ăn cá tạp (gồm các loại cá nhỏ như cá nục, cá cơm hay các loại nhuyễn thể,... tươi, sạch, không ôi thiu, ươn thối để đảm bảo cho cua đạt tốc độ phát triển tốt nhất. Qúa trình nuôi, tuân thủ chế độ thay nước định kỳ giúp cua nhanh lột xác và sử dụng thêm khoáng chất giúp cua nhanh cứng vỏ sau khi lột xác, hạn chế tối đa cua tấn công nhau, đảm bảo tỷ lệ sống cao,…Thường xuyên theo dõi thời tiết, tình hình sức khỏe của cua để điều chỉnh lượng thức ăn phù hợp trong suốt quá trình nuôi.
Sau hơn 6 tháng nuôi, nhờ thực hiện đúng quy trình kỹ thuật được hướng dẫn nên cua của mô hình đạt tỷ lệ sống 62%, trọng lượng từ 0,3- 0,32kg/con; sản lượng đạt gần 2 tấn. Với giá bán 300.000 đồng/kg, sau khi trừ mọi chi phí, đem lại lợi nhuận cho chủ hộ trên 230 triệu đồng.
Bà Tô Thị Hà, chủ mô hình phấn khởi cho biết: Mấy năm trước, do nuôi tôm không còn hiệu quả nên trên toàn bộ diện tích này chúng tôi đã chuyển sang nuôi cua nhưng chỉ thả nuôi quảng canh, không có kỷ thuật chăm sóc mà chỉ nuôi theo cách tự phát, con giống phụ thuộc đánh bắt từ tự nhiên, hiệu quả kinh tế mang lại không đáng kể. Vì thế, khi được Trung tâm Khuyến nông giới thiệu về mô hình nuôi cua 2 giai đoạn, tôi đã đăng ký tham gia. Khi áp dụng quy trình nuôi này, việc quản lý, chăm sóc thuận lợi hơn, cua giống được ương trước khi thả ra ao nuôi thương phẩm nên ngoài đảm bảo được kích cỡ đồng đều, cua thích nghi nhanh với môi trường, chống chịu tốt trước điều kiện bất lợi của thời tiết cho tỷ lệ sống cao.
Theo bà Hà, nếu trước kia, thu gom con giống tự nhiên, kích cỡ không đồng đều, phải thả nhiều đợt, quá trình nuôi con lớn ăn con bé bị hao hụt nhiều, tỷ lệ sống chỉ đạt 30-40%, thâm chí còn thấp hơn, có những vụ mất trắng. Nhưng qua áp dụng giải pháp nuôi cua 2 giai đoạn bằng giống nhân tạo thấy tỷ lệ sống cao, năng suất và sản lượng tăng lên đáng kể. Cua nuôi hai giai đoạn có chất lượng thịt chắc, ít bị ảnh hưởng của dịch bệnh hay điều kiện môi trường bất lợi.
Mô hình triển khai được Trung tâm Khuyến nông hỗ trợ 50% con giống và một phần về thức ăn, vật tư theo quy định của nhà nước. Trong quá trình triển khai, Trung tâm đã phối hợp với địa phương tổ chức tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật, cử cán bộ trực tiếp hướng dẫn người nuôi quy trình từ cải tạo ao, lựa chọn con giống, cách thả giống, xử lý môi trường, đến chăm sóc phòng bệnh và thu hoạch đúng thời điểm đảm bảo mang lại hiệu quả nhất.

Nuôi cua 2 giai đoạn vừa nâng cao năng suất vừa giảm thiểu rủi ro và mang lại lợi nhuận ổn định cho người nuôi.
Thông qua việc xây dựng mô hình với các hoạt động tập huấn, tham quan, nghiệm thu, tổng kết,… đã tạo cơ hội cho nhiều người dân tiếp cận với quy trình kỹ thuật mới và những lợi ích khi áp dụng kỹ thuật nuôi cua 2 giai đoạn để có thể áp dụng nhân rộng.
Ông Trần Công Tráng- Phó Chủ tịch UBND xã Cương Gián cho biết: Là địa phương có lợi thế diện tích mặt nước nuôi trồng thủy sản mặn lợ khá lớn. Trước biến đổi khí hậu đã làm cho tình hình dịch bệnh trên tôm nuôi ngày càng gia tăng, bên cạnh đó, các yếu tố môi trường, đất, nước bộc lộ sự suy thoái, ô nhiễm nên nghề nuôi tôm không còn phát triển, nhiều diện tích đã chuyển sang nuôi các đối tượng khác nhưng hiệu quả kinh tế vẫn không cao do người nuôi thiếu kinh nghiệm và kiến thức về nuôi trồng thủy sản. Vì vậy, thời gian tới, chính quyền địa phương sẽ tập trung tuyên truyền, nhân rộng mô hình này để ổn định vùng nuôi, tăng hiệu quả kinh tế trên đơn vị diện tích mặt nước.
Ông Trương Huy Dũng – Phó giám đốc Trung tâm Khuyến nông Hà Tĩnh khẳng định: Nuôi cua biển qua 2 giai đoạn thích ứng với biến đổi khí hậu đã chứng tỏ được tính hiệu quả trong việc nâng cao năng suất, giảm thiểu rủi ro và mang lại lợi nhuận ổn định cho người nuôi. Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng rõ rệt, đây là một giải pháp thiết thực giúp ngành nuôi trồng thủy sản thích ứng và phát triển bền vững./.
Nguyễn Hoàn |