Phát triển khoa học và công nghệ, cũng như ứng dụng và chuyển giao công nghệ, là những yếu tố then chốt trong việc thúc đẩy kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp đến năm 2030. Kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp hướng tới việc giảm thiểu lãng phí, tối ưu hóa sử dụng tài nguyên, và tái sử dụng các phụ phẩm trong quá trình sản xuất.

Ngày 19/6/2024, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Đề án Phát triển khoa học và ứng dụng, chuyển giao công nghệ thúc đẩy kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp đến năm 2030. Đề án đề ra mục tiêu chung là Phát triển kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp dựa trên cơ sở đẩy mạnh nghiên cứu khoa học, ứng dụng và chuyển giao các tiến bộ kỹ thuật, công nghệ, tiên tiến để nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực trong nông nghiệp, gia tăng giá trị nông sản, tăng tỷ lệ phụ phẩm nông nghiệp được tái sử dụng, tái chế, bảo vệ môi trường, tạo việc làm, thúc đẩy quá trình chuyển đổi nông nghiệp xanh, phát thải thấp. Mục tiêu cụ thể đến năm 2030 của đề án gồm: (i) Có ít nhất 20% nhiệm vụ khoa học công nghệ trong lĩnh vực nông nghiệp được nghiên cứu, ứng dụng và chuyển giao phục vụ phát triển kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp; (ii) Tổn thất sau thu hoạch các mặt hàng nông lâm thủy sản chủ lực giảm 0,5% đến 1%/năm; (iii) Trong lĩnh vực trồng trọt, 50% phụ phẩm của các mặt hàng chủ lực được xử lý và tái chế, tái sử dụng, trong đó 80% rơm rạ được áp dụng công nghệ được thu gom và tái sử dụng; (iv) Trong lĩnh vực chăn nuôi, 60% hộ gia đình và 100% trang trại áp dụng các công nghệ và kỹ thuật xử lý chất thải chăn nuôi và được tái sử dụng; (v) Trong lĩnh vực thủy sản, 50% bùn thải và 50% nước thải trong các trang trại nuôi trồng thủy sản được xử lý và tái sử dụng, 100% phụ phẩm của công nghiệp chế biến tôm và cá tra được áp dụng công nghệ xử lý và tái sử dụng; (vi) Trong lĩnh vực lâm nghiệp, 50% lượng phụ phẩm trong khai thác, chế biến gỗ được sử dụng sản xuất nhiên liệu sinh học hoặc các sản phẩm từ gỗ như gỗ ván nhân tạo; xây dựng, hoàn thiện và đưa vào áp dụng các quy trình quản lý, sử dụng chất thải và tái chế, tái sử dụng các phụ phẩm cho các mặt hàng chủ lực; (vii) 100% cán bộ khuyến nông, tổ khuyến nông cộng đồng được tập huấn các quy trình xử lý, tái chế chất thải, phụ phẩm đối với các sản phẩm nông nghiệp chủ lực; (viii) 80% trang trại và 50% hợp tác xã được tiếp cận với các quy trình quản lý, sử dụng chất thải và tái chế, tái sử dụng các phụ phẩm, các công nghệ xử lý chất thải và tái chế phụ phẩm trong nông nghiệp; (ix) Việc áp dụng công nghệ KTTH trong các trang trại, hợp tác xã, doanh nghiệp giúp tăng ít nhất 20% giá trị gia tăng trong chuỗi ngành hàng nông sản.

 Tập huấn Kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp

          Trên cơ sở mục tiêu đề ra, Đề án đã đưa ra một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm, cụ thể: (i) Nghiên cứu phát triển và ứng dụng khoa học và công nghệ, tiến bộ kỹ thuật, quy trình sản xuất tiên tiến phục vụ nông nghiệp tuần hoàn; (ii) Đẩy mạnh chuyển giao công nghệ phát triển nông nghiệp tuần hoàn; (iii) Phát triển thị trường đầu ra cho sản phẩm nông nghiệp tuần hoàn; (iv) Xây dựng và hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, cơ chế, chính sách thúc đẩy phát triển kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp; (v) Hợp tác quốc tế trong lĩnh vực nông nghiệp tuần hoàn; (vi) Truyền thông nâng cao nhận thức và năng lực phát triển kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp.

Về nguồn kinh phí thực hiện Đề án, bao gồm: Ngân sách nhà nước (chi đầu tư phát triển, chi thường xuyên); các nguồn tài trợ, viện trợ, nguồn huy động hợp pháp khác từ các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước theo quy định của pháp luật và vốn ngân sách nhà nước thực hiện Đề án được chi theo quy định của pháp luật.

Về tổ chức thực hiện, Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Nông nghiệp và PTNT chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và các cơ quan liên quan tổ chức triển khai thực hiện Đề án.

Ts. Nguyễn Duy Điều - Trung tâm Khuyến nông Quốc gia chia sẻ về Kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp

Phát triển khoa học và ứng dụng, cùng với chuyển giao công nghệ, đóng vai trò then chốt trong việc thúc đẩy kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp đến năm 2030. Bằng cách tận dụng các tiến bộ khoa học, áp dụng các công nghệ tiên tiến và thúc đẩy hợp tác quốc tế, chúng ta có thể xây dựng một ngành nông nghiệp bền vững, hiệu quả và thân thiện với môi trường. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu này, cần có sự đồng lòng và nỗ lực từ tất cả các bên liên quan, bao gồm chính phủ, doanh nghiệp, các tổ chức nghiên cứu và cộng đồng nông dân./.

Hữu Ngọc