"Vua chơi lan, quan chơi trà" là câu nói về thú vui xưa chỉ dành riêng cho tầng lớp vua quan, quý tộc. Ngày nay, nhu cầu chơi hoa Lan đã không còn là thú chơi dành cho giới quý tộc mà đã trở thành nhu cầu phổ thông, đại chúng của mọi tầng lớp nhân dân. Nghề trồng hoa lan không chỉ để phục vụ cho thú chơi tao nhã, mà còn là nghề mang lại hiệu quả kinh tế cao cho không ít người thực sự đam mê với loài hoa quý phái này.
Những năm qua, Trung tâm ứng dụng Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo Hà Tĩnh đã có nhiều nỗ lực trong việc thực hiện chương trình Quỹ gen Quốc gia, một số nguồn gen quý đã được Trung tâm đưa vào bảo tồn gắn với khai thác phát triển, như phối hợp với Công ty CP Dược Hà Tĩnh xây dựng vườn bảo tồn và phát triển nguồn gen mộc hoa trắng và xích đồng nam cung cấp nguyên liệu cho sản xuất thuốc mộc hoa trắng và hoàn xích hương; phối hợp với Công ty CP Dược Mỹ phẩm CVI xây dựng vườn bảo tồn và phát triển nguồn gen ưng bất bạc (muồng truổng) làm nguyên liệu sản xuất thuốc Heposal,… năm 2022, Trung tâm đã xây dựng vườn bảo tồn nguồn gen 02 loài lan quý hiếm tại khu thực nghiệm của Trung tâm tại xã Thạch Hạ, TP. Hà Tĩnh, đó là Lan Phi điệp vàng và Kiều tím; năm 2023, Trung tâm tiếp tục du nhập thử nghiệm 02 loài Lan Mokara và Trầm tím. Nhu cầu bảo tồn, phát triển nguồn cây Phong lan trong tự nhiên đang không ngừng tăng lên, đặc biệt các nguồn gen quý, hiếm đang dần bị khai thác không kiểm soát làm mất đi tính đa dạng sinh học và cân bằng môi trường sinh thái.
Giống Lan Phi điệp vàng (Dendrobium Chrysanthum) và Kiều tím (Dendrobium Amabile) là 02 giống lan phổ biến và có giá trị cao, được người chơi lan rất ưu chuộng, chúng sở hữu chùm hoa đẹp kết hợp với màu sắc tinh tế, nhẹ nhàng đi kèm mùi hương thơm ngát. Lan Trầm tím (tên khoa học là Dendrobium Nestor thuộc chi Hoàng thảo Dendrobium) là một trong những loại hoa phong lan quý, nó có vẻ ngoài cuốn hút cùng hương thơm dịu nhẹ, bát ngát lại nở đúng vào dịp Tết Nguyên đán, vì vậy loài hoa này được nhiều người ưa chuộng dùng để chưng Tết, Lan Trầm tím không những làm đẹp cho không gian nhà mà nó còn mang ý nghĩa mong một năm mới luôn bình an đối với gia đình gia chủ; Lan Mokara (Cosmos bipinnatu) là loài Lan có thể ra hoa quanh năm, do đó thích hợp với việc sản xuất hoa cắt cành, cây lan có thể đạt đến 6 - 8 phát hoa/năm, Mokara mang ý nghĩa tượng trưng sự vươn lên, bất chấp sự khắc nghiệt mà phát triển không ngừng, cùng với đó, mỗi màu sắc khác nhau của lan Mokara sẽ biểu đạt những cảm xúc khác nhau, tạo nên sự tươi vui hạnh phúc lan tỏa cho mọi người và không gian trang trí. Những loài lan này đều có giá trị thẩm mỹ, giá trị kinh tế cao có đặc điểm nông sinh học phù hợp với điều kiện khí hậu Hà Tĩnh.
Lãnh đạo Sở KHCN kiểm tra vườn Lan
Kỹ sư Trần Thị Thắm, nghiên cứu viên, chủ nhiệm nhiệm vụ cho biết: Qua theo dõi và chăm sóc 2 loài lan Phi Điệp vàng (500 cây) và Kiều tím (500 cây) trong năm 2023 đến tháng 3/2024, nhận thấy 2 loài lan này có tỷ lệ đẻ nhánh khá cao trên 90%, số lượng nhánh mới trung bình của Phi Điệp vàng là 3,5 nhánh/giò, Kiều tím là 4,6 nhánh/giò, tỷ lệ ra hoa đối với Phi Điệp vàng là 65,2% và Kiều tím là 46,6% cho thấy 2 loài lan này khá khó ra hoa trong môi trường nhân tạo, trong đó Phi Điệp vàng ra hoa tập trung vào tháng 7-8 và Lan Kiều tím ra hoa tập trung vào tháng 5-6, một số cây ra hoa vào dịp tết. Độ bền hoa của lan phi diệp vàng hơn lan kiều tím khá nhiều với 25-35 ngày trong khi lan kiều tím chỉ được 5-10 ngày. Bên cạnh đó, nhóm đã nhân mới được 30 cây kiều tím và 50 ki phi điệp vàng trong thời gian thực hiện nhiệm vụ.
Đối với 2 loài lan Mokara (225 cây) và Trầm tím (180 cây), chị Thắm cho biết thêm: cả 2 giống Lan này đều thích nghi khá tốt với điều kiện chăm sóc tại Trung tâm, sau 6 tháng cây đã sinh trưởng ổn định, ra nhiều cành lộc mới. Chúng tôi sẽ tiếp tục áp dụng các biện pháp kỹ thuật chăm sóc phù hợp, đồng thời tiếp tục theo dõi để đánh giá kỹ về sinh trưởng, phát triển, phát hoa,… của 2 giống Lan này.
Cán bộ kỹ thuật theo dõi, đo đếm chỉ tiêu sinh trưởng
Đánh giá về kết quả nhiệm vụ, Thạc sỹ Dương Thị Ngân, Giám đốc Trung tâm Ứng dụng Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo Hà Tĩnh chia sẻ: Trung tâm là đơn vị sự nghiệp thuộc Sở Khoa học và Công nghệ, hàng năm thực hiện các nhiệm vụ sự nghiệp thường xuyên được Sở giao. Nên việc thực hiện nhiệm vụ bảo tồn, gắn với khai thác và phát triển các nguồn gen quý, trong đó có nguồn gen các giống cây Phong lan quý hiếm này ngoài phục vụ cho các hoạt động bảo tồn, hoạt động kinh tế, môi trường, còn giúp cho cán bộ kỹ thuật của Trung tâm nâng cao năng lực nghiên cứu triển khai gắn với thực tiễn sản xuất và thị trường, đồng thời giúp tôn tạo cảnh quan tại khuôn viên Trung tâm, tạo mô hình điểm trình diễn kết nối các nguồn gen quý đưa vào sản xuất. Thời gian tới, Trung tâm sẽ tiếp tục chăm sóc, theo dõi 4 giống Lan này để chuyển giao, nhân rộng trong toàn tỉnh./.
Hữu Ngọc
|
